Karmienie niemowlaka, od wcześniaka do alergika.
Każdy maluch powinien działać identycznie, a tak naprawdę nie zdarzyły się jeszcze dwa identyczne przypadki. Karmienie niemowlaka bezboleśnie i z uśmiechem w rzeczywistości może nie wyglądać tak kolorowo. Płacze, boli, ulewa się? Szczegółowo o karmieniu naturalnym, sztucznym i pokarmach stałych z punktu widzenia niemowlaka!
👶🏻 Karmienie sztuczne
Tak naprawdę najlepszym sposobem żywienia niemowląt jest karmienie piersią. Jeśli z jakich powodów mama nie może lub nie chce karmić piersią, niemowlę w pierwszym roku życia powinno otrzymywać odpowiednie mieszanki mleczne. Mieszanka mleczna to pożywienie, które pokrywa zapotrzebowanie na składniki odżywcze wtedy, gdy pokarm kobiecy jest niedostępny.
Mieszankę mleczną można podawać przy pomocy:
- butelek ze smoczkiem,
- zgłębników,
- kieliszka,
- łyżeczki, jak również specjalnej strzykawki doustnej.
Aktualnie obowiązujący od 1 stycznia 2007r. schemat żywienia sztucznego niemowląt zarówno w pierwszym półroczu życia, jak i w kolejnym jest zgodny ze stanem współczesnej wiedzy i ma na celu optymalizację składników odżywczych oraz zapewnienie zapotrzebowania energetycznego, w tym zmniejszenie ryzyka występowania choroby trzewnej.
👶🏻 Mleko początkowe i mleko następne
W pierwszym półroczu życia w sztucznym żywieniu niemowląt przede wszystkim stosuje się mleko początkowe, a w drugim półroczu mleko następne. Skład mlek jest podobny do składu pokarmu kobiecego. Ma pokryć zapotrzebowanie na składniki odżywcze, jednocześnie uwzględniając możliwości ich wykorzystania i przemiany przez niedojrzałe fizjologicznie narządy niemowlęcia, kiedy mleko jest jego jedynym pożywieniem.
👶🏻 Jakie mleko początkowe i następne dla mojego niemowlaka?
👶🏻 Ciąża donoszona
Bebilon 1, który zawiera IMMUNOFORTIS® czyli opatentowaną kompozycję prebiotyków, LCPUFA, Bebiko 1 zawierający kompozycję prebiotyków). Dodatkowo Enfamil Premium 1 z LCPUFA-LIPIL, Humana 1, Humana 1 plus ze zwiększoną zawartością energetyczną) oraz HIPP 1 Bio, NAN Active 1 (zawiera probiotyk, LCPUFA), NAN 1.
UWAGA! w Polsce stosuje się mleko początkowe z przewagą białek serwatkowych, których podstawowym węglowodanem jest laktoza, w związku z tym należy zwrócić szczególną uwagę na występowanie ewentualnych problemów gastrycznych po podaniu.
Wzbogaca się je w taurynę i L-karnitynę, a tłuszcz mleka krowiego zastępuje olejami roślinnymi. Ze względu na to, że w mleku modyfikowanym zawarte są odpowiednie witaminy, niemowlę nim żywione nie wymaga dodatkowej suplementacji, wyjątek stanowi witamina D, której ilość w poszczególnych mlekach jest różna (40-60 j.m/ 100ml).
👶🏻 Żywienie wcześniaków i noworodków
Ponieważ niemowlęta z niską masą urodzeniową mają większe potrzeby mogą otrzymywać: Alprem, Alprem LCPUFA, Enfamil Premium Premature (z LCPUFA, MCT). Można też spróbować Babilon Nenatal Premium (zawiera IMMUNOFORTIS ®, LCPUFA).
👶🏻Niemowlęta z ryzykiem rozwoju alergii
W takim przypadku można zastosować mleko hipoalergiczne modyfikowane. Na przykład Bebiko HA 1, Bebiko HA 2, Bebilon HA 1, Bebilon HA 2, Enfamil HA Digest, Humana HA, NAN HA 1, NAN HA 2, jest to naprawdę dobre rozwiązanie, jednak niekoniecznie dobre w przypadku niemowląt bez takiego ryzyka. Warto aby dziecko nabierało odporności, dlatego nadmierne unikanie alergicznych pokarmów w przyszłości może skutkować ich pojawianiem się.
👶🏻 Niemowlaki z nietolerancją pokarmową
Czym karmić niemowlaka z problemami “żołądkowymi”? Dobrym rozwiązaniem może być: Bebilon sojowy 1, Bebilon sojowy 2, a także Bebiko sojowe, Bebiko sojowe 2R, Humana SL, Prosobee 1, Prosobee 2.
Natomiast w przypadkach wystąpienia niewielkich dolegliwości trawiennych (kolek, zaparć, ulewań):
Bebilon Comfort 1, Bebilon Comfort 2 (zawierają IMUNOFORTIS®, LCPUFA), NAN Sensitive (zawiera probiotyk, LCPUFA).
👶🏻 Ulewania niemowlaka
Bebilon AR przeciw ulewaniom zawiera karob, dzięki któremu dostarczane są cukier, skrobia i błonnik, posiada również LCPUFA. Natomiast Enfamil AR 1 (zawiera skrobię ryżową, LCPUFA), Enfamil AR 2, NAN AR (zawiera skrobię ziemniaczaną).
👶🏻 Jak karmić niemowlaka z fenyloketonurią
Fenyloketonuria jest chorobą wrodzoną przy której organizm nadmiarowo gromadzi fenyloalaninę, w wyniku czego tworzą się toksyny. W związku z tym zaleca się:
Milupę PKU 1, Milupę PKU 1- mix, Phenyl – Free 1, XP Analog LCP. W wieku poniemowlęcym Milupa PKU 2, Milupa PKU 2 – mix, Phenyl – Free 2, – Free 2HP, Milupa PKU 3, P – AM Universal.
👶🏻 Galaktozemia
Jest to niezwykle rzadka choroba, jednak daje się we znaki, charakteryzuje ją brak umiejętności przetwarzania cukru – galaktozy (cukru mlekowego).
Dlatego w żywieniu niemowlaka z galaktozemią stosuje się:
Bebilon sojowy 1, Bebilon sojowy 2, Isomil 1, Isomil 2, Nutramigen 1, Nutramigen 2, Prosobee 1, Prosobee 2.
👶🏻 Niedożywienie i wyniszczenie
Niedożywieniem w tym wypadku może być niska masa urodzeniowa, wyniszczeniem zaś stan, w którym dziecko poddawane było np. terapiom lekowym. Skład mleka w tym wypadku przede wszystkim powinien posiadać duży nośnik energetyczny i budulcowy, warto spróbować:
Infatrini (pełne białko, LCP, nukleotydy), Portagen (pełne białko, MCT).
👶🏻 Mieszanki początkowe
W zależności od zawartości białek serwatkowych i białek mleka krowiego, wśród mieszanek początkowych wyróżnia się:
- mleko adaptowane: gdy przeważają białka serwatkowe (kazeina:białka serwatkowe = 40:60),
- mleko modyfikowane: gdy niezmieniona jest jakość mleka krowiego (przewaga kazeiny), a tylko obniżona jest jego ilość.
Mieszanki początkowe są wzbogacone w taurynę i L-karnitynę. Tauryna odgrywa podstawową rolę w koniugacji kwasów tłuszczowych, a więc w procesie przyswajania i wchłaniania tłuszczów. Również w rozwoju siatkówki.
L-karnityna jest aminokwasem odpowiedzialnym przede wszystkim za transport długołańcuchowych kwasów tłuszczowych i kwasów organicznych do mitochondriów.
Nukleotydy, które otrzymuje niemowlak wraz z mlekiem matki, są podstawowymi składnikami budulcowymi DNA, dlatego że wykazano ich korzystny wpływ na odporność komórkową oraz przemiany tłuszczowe. Dodatkowo regenerację błony śluzowej jelita z przewlekłą biegunką i korzystny wpływ na wchłanianie żelaza. Nowoczesne mieszanki modyfikowane dla dzieci zawierają prebiotyki, obecne również w mleku matki.
👶🏻 Pokarmy stałe – kiedy je wprowadzać?
Noworodki i niemowlęta należy wyłącznie karmić piersią do 6 m.ż, a następnie zaleca się wprowadzanie pokarmów uzupełniających oraz kontynuację karmienia pokarmem matki do 12 m.ż. dziecka.
Dobrze rozwinięte emocjonalnie dziecko w momencie kiedy zaczynają pojawiać się zęby oraz umiejętność poruszania się zazwyczaj naturalnie odstawia pierś. Przedłużanie karmienia nie znajduje poparcia w badaniach nad zdrowiem dzieci.
Według zaleceń wprowadzenie do jadłospisu niemowląt pokarmów stałych obejmuje kilka miesięcy życia dziecka.
W schemacie żywienia niemowląt karmionych sztucznie zaleca się stosowanie mleka początkowego w pierwszym półroczu oraz mleka następnego w drugiej połowie, natomiast wprowadzanie żywności uzupełniającej – owoców, warzyw , kaszki bezglutenowej od 5 m. ż.
Dalej wprowadzenie od 6 m. ż. zup – przecieru z jarzyn z kaszą manną (gluten). Warto zwrócić uwagę, iż zalecenie podawania mleka początkowego przez pierwsze 6 miesięcy (zamiast czterech) korzystnie wpłynęło na zmniejszenie podaży białka w pierwszym półroczu.
Dobrym czasem do wprowadzenia pokarmów stałych mogą być objawy prezentowane przez niemowlaka:
- przy karmieniu piersią niemowlę żąda karmienia 8 – 10 razy na dobę,
- mimo regularnego karmienia niemowlę wydaje się być głodne oraz podwoiło urodzeniową masę ciała,
- niemowlę karmione sztucznie wypija ok. litra mieszanki,
- miesięczne przyrosty masy spadają poniżej 400 g.
👶🏻 O czym pamiętać wprowadzając pokarmy stałe
Wprowadzając nowe pokarmy do diety niemowlęcia należy zwrócić uwagę na sposób ich podawania, konsystencję i rozdrabnianie. Na opanowania zdolności przyswajania pokarmów stałych przez dziecko rodzice muszą przeznaczyć odpowiednią ilość czasu.
Dotychczas dziecko znało wyłącznie płyny, aktualnie uczy się nowych smaków i zapachów. Poznaje inne konsystencje, nabiera umiejętności przemieszczania pokarmów z przodu języka do tyłu, by je połknąć.
Część dzieci nieźle toleruje ten okres i związane z nim zmiany. Inne odmawiają przyjmowania nowych posiłków, dlatego w początkowym okresie rodzice muszą zachować cierpliwość i nie karmić dziecka „ na siłę”.
Do czasu opanowania przez niemowlę umiejętności połykania bez krztuszenia się należy podawać papki, toteż stopień rozdrobnienia zależy od wieku dziecka. Wraz z wyrzynaniem zębów można zacząć podawać pokarmy wymagające gryzienia i żucia, przedłużanie karmienia piersią nie ma sensu.
Karmienie łyżeczką daje możliwość rozwoju umiejętności połykania, gryzienia, pracy języka, pośrednio wpływając na rozwój umiejętności mówienia, rozwój górnych dróg oddechowych i prawidłowego oddychania. Karmienie łyżeczką zaczyna się od niewielkich ilości, 3-4 łyżeczek.
Niemowlaka nie wolno zmuszać do jedzenia, jeśli nie są głodne ani przekarmiać. Efekty takich zabiegów odbijają się na ciele oraz aspektach psychologicznych.
👶🏻 Jakie pokarmy stałe podawać niemowlakowi?
Istotna jest zupa jarzynowa, gotowana na wywarze głównie z jarzyn takich jak ziemniak, marchew, pietruszka, kalafior, dynia, burak, kalarepa. Dodatkowo powinna być wzbogacona tłuszczem wysokiej jakości czyli masłem, oliwą z oliwek, olejem rzepakowym. Warto aby zawierała kaszę manną w ilości 2 – 3 g na 100 ml.
Mięso, nabiał i jaja w diecie niemowlaka
Mięso wprowadza się w małej ilości – początkowo 10 g., jednak należy gotować je osobno i nie podawać w formie wywaru mięsnego.
Żółtko jaja kurzego to źródło tłuszczów nienasyconych i mikroelementów. Mimo tego, iż jest miękkie wprowadza się je dopiero w około 7 miesiącu życia. Początkowo podaje się pół żółtka co drugi dzień, jako dodatek do zupy, później całe codziennie. Od 11-12 m. ż. można podawać całe jaja 4 razy w tygodniu.
Około 1 roku życia można wprowadzić produkty nabiałowe takie jak twarożek, kefir czy jogurt.
Jeśli chodzi o doprawianie pokarmów, to nie należy ich solić, bowiem w naturalnych produktach diety w tym okresie życia jest wystarczająca ilość sodu. Konsekwencją jego nadmiar może być rozwój nadciśnienia tętniczego w późniejszym okresie życia.
Soki i przeciery
Soki i przeciery z owoców i warzyw są źródłem witamin i składników mineralnych. Podaje się je od bardzo małej ilości (1 łyżeczka) stopniowo zwiększając do 50 ml. Z powodu lepszych właściwości smakowych niemowlęta chętniej piją soki owocowe, a z tym nie należy przesadzać.
Koniecznym jest zwrócenie uwagi na pochodzenie produktów, tak aby mieć pewność, że warzywa i owoce nie zawierają substancji toksycznych np. związków ołowiu, pestycydów, azotanów.
Stosowanie mięsa niewiadomego pochodzenia lub pochodzącego z zakładów drobiarskich wykorzystujących antybiotyki i hormony jest po prostu złe. Dość bezpieczną formą żywienia jest stosowanie produktów podlegających ścisłej kontroli, wytwarzanych zgodnie z zaleceniami Instytutu Matki i Dziecka.
I pamiętaj mamo, nie denerwuj się na mnie, Ty też nie lubiłaś niektórych produktów, jak byłaś w moim wieku – 👶🏻.
👶🏻 Żywienie niemowląt i małych dzieci – Instytut Matki i Dziecka.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 16 września 2010 roku w sprawie środków
spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego
(Dz.U. z 2010 r., Nr 180, poz. 1214 ze zm.)
Ortoreksja u dzieci i dorosłych – klik.
