Woda zdrowia doda – niezwykłe fakty, których nie znamy
Woda jest podstawowym składnikiem organizmu i stanowi 45-75% masy ciała. Średnio tracimy około 2,6 litra wody każdego dnia. W wyniku parowania z powierzchni skóry w normalnych warunkach osoba dorosłą traci 25-50 cm3 wody na godzinę. U osób dorosłych zawartość wody w beztłuszczowej masie jest relatywnie stała i wynosi 75%, natomiast w poszczególnych tkankach jest różna, np. wątroba ma około 65%, kości – 25%, żółć – 86%, a sok żołądkowy – 97%.
💦 Woda strukturowana czyli jaka?
W naturze istnieje około 135 rodzajów wody. W komórkach naszego organizmu woda znajduje się pod specjalną postacią, którą nazywamy “strukturowaną”. Każdy płyn, który nie jest wodą, a dostaje się do organizmu musi być przetworzony i oczyszczony.
Średnia zawartość wody w ciele dorosłego człowieka to 60%, co oznacza, że 72 kilogramowy homo sapiens składa się z mniej więcej 45 litrów wody.
U kobiet, z powodu większej ilości tłuszczu w ciele, udział procentowy wody jest nieco mniejszy, niż u mężczyzn. Natomiast organizmy dzieci przepełniają się wodą “po brzegi” bowiem ciało noworodka zawiera 75%, a embrion ludzki prawie 98% wody.
💦 Bilans płynów
Woda podlega stałej wymianie, toteż zdrowy organizm utrzymuje bardzo ścisłą kontrolę nad bilansem płynów, w którym nawet 1-2% ubytek wody może niekorzystnie wpłynąć na funkcjonowanie całego ustroju.
Bez jedzenia można przeżyć kilka tygodni, ale bez wody – jedynie kilka dni. Zawartość wody zależy od wieku, płci, budowy ciała. Na przykład organizm noworodka zawiera 75-80% wody, dorosłego mężczyzny około 60%, a dorosłej kobiety około 54%. Z wiekiem zawartość wody zmniejsza się osiągając u ludzi starszych 46% u kobiet i 54% u mężczyzn.
Woda rozmieszczona jest w organizmie w przestrzeniach wewnątrz komórkowych i zewnątrz komórkowych pod postacią rozmaitych płynów różniących się składem chemicznym. Płyny te są izotoniczne i wykazują jednakową osmolalność wynoszącą 290 nosm/kg.
💦 Niesamowita rola wody
Woda jako prawie idealny rozpuszczalnik stanowi środowisko dla wszystkich procesów życiowych jakie przebiegają w organizmie, jest produktem końcowym wielu reakcji biochemicznych.
Woda niesie ze sobą wiele korzyści. Picie dużych ilości wody pomaga zapobiegać zaparciom. W Polsce dużo osób cierpi na nadwagę, fakt iż woda jest napojem zupełnie pozbawionym kalorii (energii) ma bardzo istotne znaczenie.
Woda to podstawa normalnego przebiegu procesów trawiennych.
Strawione składniki odżywcze są wchłaniane do krwi lub chłonki w postaci roztworu lub zawiesiny.
Składniki odżywcze a także metabolity komórkowe są transportowane w organizmie poprzez wodę w której się rozpuszczają.
Krew transportuje substancje na dłuższych odcinkach na przykład składniki odżywcze z przewodu pokarmowego, metabolity z wątroby, tlen z płuc do tkanek.
Końcowe produkty przemiany materii przenoszone są przez krew do nerek i usuwane organizmu z moczem, a częściowo także z kałem. Dzięki dużej pojemności cieplnej krążąca krew bardzo sprawnie poprzez procesy konwekcji, przewodnictwa lub parowania reguluje temperaturę ciała.
Woda spełnia też w przestrzeniach międzykomórkowych rolę zabezpieczającą i zwilżającą. Wody do picia zawierają wiele różnych składników mineralnych. Ich poziom w wodzie wodociągowej jest zróżnicowany w zależności od regionu, z którego pochodzi.
Woda butelkowana różni się od niej diametralnie jeśli chodzi o zawartość w niej składników mineralnych.
💦 Picie wody nie tylko dla ochłody!
- Woda jest niezbędna do zachowania odpowiedniej objętości i ciśnienia krwi w ciele, a jako główny składnik krwi transportuje składniki odżywcze i tlen do wszystkich komórek ciała,
- oczyszcza organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii takich jak mocz i pot,
- reguluję temperaturę ciała poprzez pocenie organizm pozbywa się nadmiaru ciepła,
- woda współpracuje z enzymami trawiennymi i pozwala na lepsze przyswojenie składników odżywczych przez organizm,
- nawilża stawy, gałki oczne, a także ułatwia przełykanie pożywienia,
- uczestniczy w przenoszeniu dźwięku przez ucho środkowe,
- stale utrzymuje odpowiednie nawilżenie płuc,
- i wreszcie woda pozwala oddychać!
💦 Gdzie znajduje się najwięcej wody?
Głównym źródłem wody są płyny oraz spożywana przez nas żywność. Każdego dnia dostarcza nam ona 1/3 dziennego spożycia. Choć niemal wszystkie produkty spożywcze zawierają wodę, największą jej zawartością charakteryzują się w owoce i warzywa.
💦 Bilans wody w organizmie
Zawartość wody w organizmie utrzymuje się na stałym poziomie, co oznacza że bilans wody ma być zerowy. Tylko w okresie wzrostu i w czasie ciąży dodatni bilans wody jest zjawiskiem fizjologicznym.
Źródłem wody dla organizmu są przede wszystkim napoje, których rodzaj a niekiedy i ilość zależą od nawyków żywieniowych, upodobań i tradycji.
Pewne ilości wody dostarcza też pożywienie, przy czym produkty spożywcze różnią się pod tym względem, np. tłuszcze i cukier prawie wcale nie zawierają wody, podczas gdy w niektórych warzywach i owocach może ona występować w ilościach przekraczających 90%. Pobieranie płynów oczywiście warunkuje pragnienie lub jego brak.
Woda wytwarza się także w organizmie w wyniku rozkładu składników energetycznych. Na każde 100kcal wytworzonej z tych składników energii powstaje 14cm3 wody.
Nerki odgrywają najważniejszą rolę w gospodarce wodnej organizmu. Objętość wydalanego moczu reguluje wazopresyna – produkowana w tylnym płacie przysadki mózgowej.
Ważną drogą wydalania wody są płuca. Straty wody tą drogą mogą dochodzić do 2 dm3 dziennie.
W wyniku parowania z powierzchni skóry w normalnych warunkach osoba dorosłą traci 25-50 cm3 wody na godzinę. Przy większym wysiłku człowiek poci się i pocenie się jest sposobem odprowadzania ciepła z organizmu.
Straty wody przez przewód pokarmowy są zazwyczaj małe, ale podczas biegunek straty wody mogą dochodzić do 2,5 dm3 na dobę.
💦 Skutki odwodnienia, niedoboru i nadmiaru wody
Decydującą rolę w utrzymaniu bilansu wodnego a także utrzymaniu fizjologicznych przestrzeni wodnych oraz ciśnienia osmotycznego mają jony sodu i potasu, chociaż na ciśnienie osmotyczne oddziałują także białka (pęczniejąc wiążą wodę) oraz glukoza i mocznik.
Przy ograniczonej podaży płynów ubytek wody z osocza uzupełniane jest wodą z komórek. Następstwem jest więc odwodnienie wewnątrzkomórkowe, wywołujące pragnienie, upośledzenie wydzielania śliny, wysychanie jamy ustnej, utrata apetytu osłabienie fizyczne. Zmniejsza się też ilość moczu i wydalanie produktów przemiany materii.
Zbyt mała diureza może prowadzić kamicy nerkowej, zmniejsza się też wydzielanie potu. Jeśli nadmiernej podaży płynów o małej zawartości elektrolitów (herbata, piwo) nie towarzyszy wydalanie wody, dochodzi do obrzęków.
💦 Zapotrzebowanie na wodę
Średnio tracimy około 2,6 litra wody każdego dnia, poprzez układ moczowy, z kałem, potem i w procesie oddychania. Ilość ta jest większa w gorące, w suche i wietrzne dni lub po energicznych ćwiczeniach.
Każdy ubytek wody na bieżąco uzupełniany przynosi zdrowie, dlatego też ogólnie zaleca się dorosłym spożywanie około 1,5-2 litrów płynów każdego dnia, a łącznie z wodą zawartą w żywności około 3-3,5 litra dziennie.
Średni dzienny obrót wody (dzienne zapotrzebowanie) wynosi u dorosłych ok. 1/30 masy ciała. Minimalna ilość wody, która zapobiega zmianom patologicznym szacowana jest na 800-1000 cm3 na dobę.
Maksymalnie zaś osoba dorosła potrzebuje ok. 30cm3 wody na kg. masy ciała na dobę.
W niektórych stanach chorobowych takich jak gorączka, biegunka, zaburzenia pracy nerek, cukrzyca należy zwrócić uwagę na odpowiednią podaż płynów. Udział składników mineralnych z wody pitnej w całkowitym ich spożyciu zależy od jakości wody, wielkości jej spożycia oraz składu diety.
Generalnie, dorośli w przybliżeniu potrzebują 1 ml. wody na 1 kcal. spożytej energii. Jednak ilość ta zmienia się i w zależności od intensywności pocenia, może sięgać do 1,5 ml/kcal.
Straty wody w organizmie zwiększają się także podczas długotrwałej choroby, torsji, przy biegunkach, gorączce i poparzeniach, dlatego ważne jest abyśmy w tych przypadkach pili dużo wody. Co ciekawe, tak zwane “stałe” pożywienie dostarcza nam znaczących ilości wody: w przybliżeniu ⅓ płynów jakie przyjmujemy.
Warzywa zawierają prawie 95% wody a biały chleb około 37%. Woda wytwarza się w organizmie jako produkt przemiany materii, średnio 250 ml. na dzień.
💦 Woda – niesamowite fakty
- Alkohol, herbata i kawa mają łagodne działanie odwadniając i zbyt duże ich spożycie może przyczyniać się do odwodnienia organizmu,
- wielbłądy mogą tak długo wędrować przez pustynię bez picia wody dzięki zapasom tłuszczu mieszczących się w ich garbach. Gdy zmagazynowany tłuszcz jest wykorzystywany przez organizm jako źródło energii, powstaje znaczna ilość wody będąc produktem ubocznym metabolizmu lipidów,
- każdego dnia tylko z wydychanym powietrzem tracimy od 400 do 500 ml. wody, a w wysokiej temperaturze jeszcze więcej,
- możesz pić za dużo, ponieważ wydajność naszych nerek wynosi około 0,6-1,5 l. moczu na godzinę. Jeśli pijesz więcej niż te ilości lub z powodu choroby nie możesz pozbyć się jej odpowiednio szybko, może wystąpić zjawisko przewodnienia organizmu.
- istnieją dowody na to, że twarda woda może być zdrowsza od wody miękkiej, gdyż na terenach gdzie ona występuje zaobserwowano niższą zapadalność na choroby układu krążenia,
- jak historia pokazuje woda, która nie spełnia standardów higienicznych bywa przyczyną rozwoju epidemii,
- eksperci uważają, że gdy odczuwamy pragnienie, to organizm jest już w stanie nieznacznego odwodnienia. Jeśli zignorujemy te sygnały, mózg wyśle informację do nerek aby zwiększyły wchłanianie zwrotne wody i zredukowały produkcję moczu. Dlatego aby napić się wody, nie wolno czekać aż poczuje się pragnienie.
- woda z niektórych rejonów ma wysoki poziom fluoru, a jego nadmiar szczególnie u dzieci, może spowodować pojawienie się charakterystycznych plam na zębach. Woda o bardzo niskiej zawartości fluoru może sprzyjać rozwojowi próchnicy zębów.
💦 Nawodnienie w diecie osoby aktywnej fizycznie
Wiadomym jest, iż niezwykle ważna w diecie sportowca jest woda. Nie ważne czy jesteś osobą aktywną codziennie przez kilka godzin czy ćwiczysz raz w tygodniu. Nadmierna utrata wody może skutkować skurczami, drgawkami, zawrotami głowy, bólem stawów.
Dodatkowo przy jej nieodpowiedniej ilości zmniejszają się możliwości organizmu, na przykład wydolność, a wraz z nią osiąganie założonych celów. Wystarczy utrata 2% wody, żeby wpłynęło to na możliwości wysiłkowe organizmu.
Zatem przed rozpoczęciem wysiłku należy wesprzeć organizm odpowiednią dawką wody (około 2-3 godziny przed) oraz dbać o nią przez całą dobę.
Tempo nawadniania podczas aktywności fizycznej powinno być związane z tempem pocenia się. Im więcej się pocimy tym więcej należy przyjąć płynów, po to aby zapobiec odwodnieniu.
Odwodnienie w granicach 2-3% masy ciała obniża wydolność fizyczną, przy niedoborze wody 5-8% masy ciała występują dalsze zaburzenia wydolności fizycznej i psychicznej, natomiast utrata 20% wody prowadzi do śmierci.
Jeden komentarz
Pingback: