Fosfor – spożywamy go stanowczo za dużo! Za co odpowiada
Fosfor to składnik kości, zębów, krwi, kwasów nukleinowych, również związków wysokoenergetycznych, błon komórkowych, kefaliny i lecytyny. Niezbędny w budowie i utrzymaniu prawidłowego stanu zębów i kości, a także w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej. Odgrywa bardzo ważną rolę w procesach anabolicznych i katabolicznych oraz w spalaniu glukozy.
🥚 Gdzie skrywa się Fosfor i gdzie się wchłania?
85% fosforu jest zdeponowane w kościach, przede wszystkim w postaci hydroksyapatytu. Wchłania się on głównie w jelicie cienkim, gdzie średnio około 70% fosforanów ulega wchłonięciu do krwi.
W produktach strączkowych i zbożowych fosfor występuje w postaci trudno rozpuszczalnych soli metali dwuwartościowych (fitynianów), toteż jego absorpcja i związanych z nim kationów jest niska.
Parathormon (PTH) wpływa na homeostazę fosforanową gdyż uwalnia z kości obok wapnia także fosforany, przy czym w przeciwieństwie do wapnia pod wpływem PTH zwiększa się wydalanie fosforanów z moczem.
🥚 Niedo
Niedobory fosforu zdarzają się niezwykle rzadko. Przy spożywaniu zwyczajowej diety praktycznie się to nie zdarza. Zazwyczaj zawartość fosforu w racji pokarmowej jest wyższa niż zalecają normy żywieniowe, jest to wynikiem lubowania się w produktach takich jak jaja, mięso czy ryby.
Nadmiar fosforanów powoduje obniżenie wchłaniania wapnia i równocześnie dla przeciwwagi zmniejsza się wydalanie wapnia z moczem Chroniczna hiperfosfatemia (zbyt wysoki poziom fosforu) prowadzi do utraty masy kostnej.
🥚 Jaki powinien być stosunek Wapnia do Fosforu?
Wciąż uważa się, iż stosunek molowy wapnia do fosforu powinien wynosić 1:1, co przeliczając na jednostki wagowe daje wartość 1,3:1.
Jednak przy odpowiedniej zawartości w diecie zarówno wapnia jak i witaminy D stosunek ten może mieścić się w szerszym zakresie. Oba pierwiastki są potrzebne przede wszystkim do budowy zdrowego kośćca.
W Polsce stosunek wapnia do fosforu w racjach pokarmowych jest za wysoki i wynosi 1:2,2.
🥚 Źródła Fosforu w diecie Polaka
Największy udział w dostarczaniu fosforu w racji pokarmowej Polaka mają produkty zbożowe i mleczne (po około 30%) oraz mięso (25%). Fosfor dodawany jest również jako substancja dodatkowa do wyrobów wędliniarskich, serów topionych, koncentratów zup, deserów w proszku oraz napojów typu cola i to przyczynia się do jego nadmiernego spożywania.
Źródła Fosforu:
Produkty mleczne, mięso, ryby, wątroba, jaja, sery żółte, groch, pestki dyni, fasola, ziemniaki, pełnoziarniste produkty zbożowe, marchew.
🥚 Normy Fosforu, rekomendowane spożycie
Normy żywieniowe (mg/dzień), średnie zapotrzebowanie / zalecane spożycie:
- 1-3 lat 380 / 460
- 7-9 lat 500 / 600
- Chłopcy 16-18 lat 1050 / 1250
- Mężczyźni 51-65 lat 580 / 700
- Dziewczynki 16-18 lat 1050 / 1250
- Kobiety 51-65 lat 580 / 700
- Ciężarne powyżej 19 lat 580 / 700
- Karmiące powyżej 19 lat 580 / 700
🥚 Fosfor to nie tylko piękny uśmiech i zdrowe kości, podsumowanie
- gospodarka fosforem w organizmie jest nieodłącznie związana z gospodarką wapniem, dlatego tez podlega kontroli tych samych czynników co on,
- niedobory fosforu raczej nie występują. Jeśli jednak się pojawią, są przyczyną krzywicy u dzieci i osteomalacji (rozmiękczenia kości) u dorosłych,
- bliską ideału proporcją spożywanego wapnia do fosforu jest 1,8:1, co odpowiada proporcji minerałów w mleku ludzkim. Proporcja ta na pewno zabezpieczy organizm przed utratą masy kostnej.
Cykl o minerałach:
2 komentarze
Pingback:
Pingback: