Genetyka - czy zachoruję, jeśli w rodzinie był rak?

Genetyka nazywana jest królową nauk i trudno się nie zgodzić. Biorąc pod uwagę, fakt, że dzięki niej lekarze maja możliwość leczenia, a my zapobiegania niektórym chorobom, które były uznawane za śmiertelne, to zdecydowanie genetyka jest królową. Odpowiada na pytanie co można odziedziczyć, w jakim stopniu i czy można temu zapobiec. Wobec tego, co dziedziczymy?

🧬 Genetyka, czyli piegi, kręcone włosy i inne.

Geny dominujące – o nich słyszeliśmy na lekcjach biologii. Prawdą jest, że można ustalić po którym z rodziców odziedziczyliśmy konkretne cechy. Dziedziczenie recesywne, to takie, gdzie obojga rodziców posiada dwie kopie genów aby mogły się ujawnić cechy.

Odruch kichania od słońca – jest cechą dominującą, wystarczy jeden gen od rodzica.
Piegi – MC1R wystarczy jeden aby je mieć, inną kwestią jest ich rozmieszczenie, barwa i liczba (tak, to też się dziedziczy).
Leworęczność – zależy od kilkudziesięciu genów, nie tak jak uważano do tej pory, że odpowiada za nie tylko 1.
Kręcone włosy – proces dziedziczenia na pewno występuje, bo kręcone włosy pojawiają się z pokolenia na pokolenie, jednak jest tak bardzo złożony, że naukowcy nadal uwikłani są w badania nad nim.
Zwinięcie języka w trąbkę – jak dziś pamiętam, że uczono, iż jest to cecha nie do podrobienia. Dzisiaj wiemy, że można się tego nauczyć!
Dołki w brodzie i policzkach – cecha dominująca, wystarczy jeden z rodziców z taką cechą.

🧬 Testy nietolerancji pokarmowej, jak genetyka odpowiada na tę kwestię?

Predyspozycje do nietolerancji pokarmowych są dziedziczne, związane z mutacjami w genach. Nietolerancja, to najprościej ujmując nadwrażliwość na niektóre pokarmy (nie jest to alergia pokarmowa). Przybliżając temat:

Alergia pokarmowa	Nietolerancja pokarmowa
2,5% osób, stanowi zagrożenie dla życia	45% populacji, nie stanowi zagrożenia dla życia
Natychmiastowa reakcja organizmu	Reakcja opóźniona
Przeciwciała IgE	Przeciwciała IgG
Objawy dot. najczęściej błon śluzowych – katar, łzawienia, opuchnięcia twarzy, duszności czy wysypkę.	Objawy niespecyficzne, które dotykają różnych układów stawy, depresja, zmiany skórne, neurologiczne.

Rodzaje testów:

Test genetyczny na nietolerancję laktozy, choć setki lat wykształciły u niektórych ludzi laktazę, która jest odpowiedzialna za trawienie tego cukru, to nadal stanowi to problem dla ogromnej części populacji.
Nietolerancja fruktozy, test wykazuje wrażliwość na cukier owocowy. Fruktozemia to rzadki problem, jednak jeśli nas dotknie rozwiązaniem jest odstawienie owoców, miodów i produktów, które w składzie mają fruktozę.
Test na nietolerancję glutenu, celiakia jest bardzo powszechnym problemem. Białko występujące w nasionach zbóż sieje ogromne spustoszenie w organizmie. Przez niektórych nazywane jest neurotoksyną. Eliminacja glutenu z diety jest podstawą w powrocie do zdrowia.

🧬 Test na otyłość, czy genetyka stworzyła narzędzie określające predyspozycję do jednej z najliczniejszych chorób cywilizacyjnych?

Odpowiedź brzmi – TAK. Test wykazuje geny otyłości, czyli takie błędy w DNA, które powodują, że mamy problemy z regulowaniem głodu. Na przykład może to być zmiana genu odpowiedzialnego za preferencje żywieniowe, (jedzenie cukru). Badanie pomaga w ustaleniu jakie pokarmy będą wspierać utratę wagi. Produkty dominujące, które przyspieszają metabolizm itp. Czy to działa? TAK.

🧬 Testy genetyczne chorób onkologicznych – rak piersi, jajnika, jelita.

Na tę chwilę wydaje się, że potencjał testów nie jest w pełni wykorzystywany. Gdyby jednak dostępne były jako metoda profilaktyczna i objęta bezpłatnym programem funduszu zdrowia można by założyć, że ogromna liczba osób mogłaby uniknąć zachorowania.

Jednak jeśli występuje w rodzinie historia nowotworowa przypuśćmy rak piersi można wykonać test genetyczny nie wychodząc z domu. Koszt mieści się w okolicy 500 zł. Jak na możliwość uzyskania informacji ratujących życie, kwota nie wydaje się już tak wysoka.

Wracając do samych testów. Obecnie medycyna jest w stanie określić ryzyko zachorowania na konkretne rodzaje raka. Testy obejmują:

Geny BRCA1, BRCA2, CHECK2 (nowotwór piersi, jajników). Można zachorować, gdy gen nie zostanie wykryty, (jak donoszą badania “nosicielem” może być też mężczyzna), natomiast trzeba pamiętać, że jest 86-98% szansa, że z tym genem kobieta zachoruje.
APC, BRCA2, CHECK2 (rak jelita grubego). Przy aktualnych statystykach dotyczących stylu życia niedługo może stanąć w pierwszej trójce najczęściej występujących w Polsce. Umieralność jest wysoka, wyleczalność w Polsce – znikoma.
CHECK 2 – rak tarczycy.
BRCA1 ORAZ HOXB13 – rak prostaty. Mężczyźni praktycznie nie korzystają z możliwości testów. Choruje rocznie 15 000 mężczyzn, a wskaźnik umieralności to 50%.
Gen P53, nowotwory układu pokarmowego, białaczka, mięsaki, glejaki i co ważniejsze płuc. Ponieważ rak płuc jest najpopularniejszym spośród wszystkich jest ogromne prawdopodobieństwo, że w którymś pokoleniu wystąpi choroba.

🧬 Dowiem się, że mam gen nowotworowy i co dalej?

W przypadku każdego z nowotworów są znane czynniki nasilające, które nadal bagatelizujemy, do momentu, aż pojawi się choroba. Można skutecznie zapobiegać rozwijaniu się raka od najprostszych metod po bardziej inwazyjne, jak usunięcie piersi.

Jeśli chcesz wyczyścić swoje geny zajmij się:

Dietą:
- nadmiarem cukru,
- zbyt małą lub zbyt dużą podażą białka,
- wkluczeniem czerwonego mięsa,
- niedoborem zdrowego tłuszczu,
- wykluczeniem alkoholu,
- zadbaniem o brakujące składniki odżywcze (wit. z grupy B, cynk, selen, miedź, wit. C.)
- przestań jeść przetworzone produkty.

Aktywnością fizyczną:
- przestań siedzieć tyle godzin,
- z drugiej strony naucz się regenerować, przetrenowanie jest złe.

Czynniki codzienne:
- stres fizyczny i psychiczny – możesz nad tym pracować, jeśli uważasz, że nie, to możliwe, że sprawy wymknęły się spod kontroli,
- sen – siedzenie po nocy przed tv, komputerem, zbyt dużo pracy,
- środowisko – plastik, powietrze, promieniowanie. Prawdopodobnie nie jest to możliwe aby wyeliminować te czynniki w 100% , jednak na jakąś ich część mamy wpływ.

Jeśli nie chcesz chorować to nie rób tego, wystarczy podjąć kroki, jednak zastanów się dlaczego odkładasz to na później?

Rak w jedzeniu – dowiedz się, co rakotwórczego znajduje się w Twojej diecie.