Refluks – wylecz to! Objawy oraz postępowanie.
Refluks przełyku to obecność uszkodzenia błony śluzowej poprzez treść żołądka zarzucaną do przełyku. Ponieważ występuje często i powoduje objawy zgagi i uczucie pieczenia za mostkiem, warto poznać zasady, które zmniejszą jego wpływ na funkcjonowanie. Refluks występuje codziennie u ponad 10% dorosłej populacji, a raz w tygodniu nawet u 20%. Częstość tej choroby wzrasta z wiekiem, dlatego konkretnie o tym, gdzie tkwi problem i jak go naprawić traktuje niniejszy artykuł.
📌 Przyczyny refluksu – jest ich wiele
Czynniki wpływające na refluks:
- Otyłość.
- Ciąża
- Zaburzenia opróżniania żołądka.
- Przepuklina rozworu przełykowego.
- Zaburzenie czynności motorycznej dolnego zwieracza przełyku.
- Twardzina układowa.
- Cukrzyca.
- Polineuropatia alkoholowa.
- Zaburzenia hormonalne.
Choroba refluksowa może rozwinąć się jeszcze bardziej u osób przyjmujących leki obniżające napięcie dolnego zwieracza przełyku:
- Doustne środki antykoncepcyjne
- Metyloksantyny
- B2-mimetyki
- Azotany
- Leki przeciwcholinergiczne
📌 Przyczyny refluksu – dolny zwieracz przełyku winowajcą
Dolny zwieracz przełyku ze względu na swoją budowę stanowi fizjologiczną barierę pomiędzy przełykiem a żołądkiem.
Wytwarzane przez niego ciśnienie przewyższa ciśnienie w żołądku i w związku z tym zapobiega cofaniu się treści żołądka do przełyku.
Dlatego jego uszkodzenie lub nieprawidłowa praca skutkuje powstawaniem refluksu. W związku z tym przyczyny są dwie:
- zaburzenie funkcji dolnego zwieracza przełyku,
- zarzucanie kwaśnej treści żołądka do przełyku.
📌 Co mają wspólnego hormony i refluks?
Siłę skurczu dolnego zwieracza przełyku zwiększają:
- Gastryna.
- Noradrenalina.
- Motylina.
Dolny zwieracz przełyku rozluźniają:
- Neuropeptydy.
- Cholecystokinina.
- Sekretyna.
- Progesteron.
- Glukagon.
📌 Typowe objawy refluksu
Przede wszystkim refluks objawia się:
- Zgagą – uczuciem pieczenia za mostkiem.
- Pustym odbijaniem.
- Cofaniem się treści żołądka do przełyku.
Jeszcze bardziej objawy nasilają się:
- W pozycji leżącej (jak sobie z tym radzić – klik).
- Podczas pochylania.
- Podczas parcia.
- Po tłustym posiłku.
- Po obfitym posiłku.
Objawy, które bezsprzecznie i szybko powinny zostać diagnozowane:
- Zaburzenia połykania – dysfagia.
- Bolesne połykanie – odynofagia.
- Krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
- Zmniejszenie masy ciała
📌 Nietypowe objawy refluksu
Zdarza się, że refluks zataja swoją obecność i może przejawiać się:
- Chrypką w szczególności poranną – z powodu drażnienia strun głosowych kwaśną treścią żołądkową.
- Suchym kaszlem i świszczącym oddechem – wynikające z zaciągnięcia treści żołądkowej do oskrzeli. Możliwe jest też, że przyczyną będzie skurcz oskrzeli w wyniku odruchu z nerwu błędnego. Sygnał do nerwu idzie z powodu podrażnienia dolnej części przełyku przez kwaśną treść żołądka.
- Ból za mostkiem – również spowodowany drażnieniem przełyku przez kwaśną treść żołądka.
📌 Jak zbadać czy ma się refluks
Zdecydowanie nie jest to najprzyjemniejsza forma spędzania czasu, jednak z dużym prawdopodobieństwem gastroenterolog zleci wykonanie badań:
- RTG po podaniu środka cieniującego.
- Endoskopia – (może, ale nie jest to 100% konieczne).
- 24 godzinne monitorowanie pH w przełyku.
- Manometria przełykowa (umożliwia pomiar ciśnienia na wysokości górnego i dolnego zwieracza przełyku).
📌 Leczenie i łagodzenie choroby refluksowej
Zważywszy na fakt, iż refluks miewa okresy zaostrzeń, które bywają nie do zniesienia, trzeba próbować łagodzić jego objawy. W istocie samo stosowanie leków nie przyczyni się do wyeliminowania jego nawrotów.
Przede wszystkim warto skupić uwagę na zmianie stylu życia. Prawdopodobnie nie będzie to dużym wyzwaniem dla większości osób, które naprawdę cierpią z powodu zarzucania treści żołądkowej.
Ważnym aspektem jest:
- ograniczenie spożywania tłustych potraw poprzez gotowanie na parze czy duszenie. Wraz ze zmianą produktów na “lżejsze” na pewno przyczyni się do zmniejszenia objawów.
- Podobnie do tłustych potraw konieczne jest ograniczenie alkoholu i kawy.
- Ze względu na swój kancerogenny wpływ bezsprzeczne pozostaje rzucenie palenia. Ponieważ przełyk podrażniony kwasem traci swoje bariery ochronne, dzięki czemu nikotyna wnika w ciało bez większych trudności. Narażamy się nie tyko na objawy z tytułu refluksu, ale także działamy na korzyść nowotworów przełyku. (Więcej o czynnikach nowotworowych – klik).
- Chociaż trzymanie diety jest rzeczą trudną, to niejedzenie 2-3 godziny przed snem oraz nie kładzenie się od razu po posiłku wydaje się być do zrealizowania “od ręki”.
- Przejadanie się w tych czasach jest bez wątpienia ogromnym problemem. Ze względu na charakter choroby refluksowej zaleca się powściągliwość w stosunku do wielkości posiłków.
- Utrzymywanie należnej masy ciała z pewnością jest ważnym krokiem w stronę zdrowia i wyeliminowania przykrych skutków refluksu.
- Chociaż ziołolecznictwo ma swoich przeciwników, to naprawdę dobrym rozwiązaniem jest ich stosowanie. Te, które wpływają pozytywnie na refluks to: podbiał, lukrecja, morwa biała, prawoślaz, rumianek.
- Na koniec – regularne ćwiczenia (bez skoków i wstrząsów) są zawsze dobrym rozwiązaniem, dodatkowo pomogą wrócić do prawidłowej wagi.
